Almenn lýsing á lausnaleitarnámi, uppruna þess, skipulagningu og framkvæmd (efnið birtist þegar smellt er á viðkomandi hnapp). Þessum upplýsingum er ætlað að gefa sem gleggsta mynd af því hvað hér er á ferðinni:

Kennarar: Þetta svæði er ætlað kennurum sem eru að hefja notkun lausnaleitarnáms í kennslu eða eru þegar farnir til þess. Hér er að finna leiðbeiningar og góð ráð í tengslum við lausnaleitarnám, að mestu byggð á gögnum bandarískra kennara sem hafa áralanga reynslu af notkun lausnaleitarnáms:

• Svör við algengum spurningum um lausnaleitarnám sem kennarar eru sérstaklega hvattir til að skoða áður en þeir taka lausnaleitarnám í þjónustu sína og á meðan á vinnunni stendur.

• Stutt lýsing á helstu einkennum lausnaleitarnáms ásamt samantekt á helstu annmörkum sem komið hafa í ljós þegar lausnaleitarnám hefur verið tekið upp.

• Leiðbeiningar og góð ráð um framsetningu vandamála; hvernig hópstarfi er hrundið af stað; hvernig staðið er að skiptingu í hópa og hvernig nemendum er hjálpað að vinna saman innan hópa. 

• Kynning á gildi hópstarfs og framvindu þess þar sem m.a. er vísað til kynningarefnis á myndböndum frá Delaware háskóla. 

• Ábendingar um námsmat í lausnaleitarnámi.

• Ummæli innlendra og erlendra kennara og nemenda um reynslu þeirra af lausnaleitarnámi.

Nemendur: Þetta svæði er ætlað nemendum í lausnaleitarnámi. Hér geta nemendur [og kennarar] nálgast góð ráð og upplýsingar um það sem að nemendum snýr í lausnaleitarnámi [PBL] sem og öðru námi:

• Lýsing á því hvernig lausnaleitarnám fer fram.

• Efni sem beinist að því að nemendur læri að þekkja eigin hugsun [thinking about thinking].

• Tíu góð ráð til að ná betri árangri í námi og felst í því að læra að læra.

• Safnsíða með heilræðum og ábendingum um námstækni.

• Ummæli innlendra og erlendra nemenda um reynslu þeirra af lausnaleitarnámi.

Vandamál: Á þessu svæði er leitast við að gera grein fyrir hlutverki vandamála í lausnaleitarnámi. Lausnaleitarnám snýst um glímu nemenda við raunveruleg úrlausnarefni.

Tenglar: Safnsíða sem vísar á gagnlega upplýsingavefi um lausnaleitarnám um allan heim auk bóka og greina um sama efni. Um er að ræða vefi þar sem hægt er að fá ítarlegar upplýsingar um lausnaleitarnám sem í flestum tilfellum koma að góðu gagni á hvaða skólastigi sem er. Vefslóðunum er raðað í stafrófsröð og fylgir þeim stutt lýsing á innihaldi þeirra. Af þeim aragrúa upplýsinga um lausnaleitarnám sem finna má á Netinu hefur verið leitast við að velja vefsíður sem viðurkenndar eru meðal helstu talsmanna lausnaleitarnáms sem og innan þeirra stofnana sem þegar nota lausnaleitarnám.

Fréttir:  Síða þar sem leitast verður við að birta fréttir um það helsta sem er að gerast í tengslum við lausnaleitarnám.

Leit: Öflug leitarvél sem getur verið þægilegt að nota innan sem utan upplýsingasetursins. Um er að ræða leitarvél sem leyfilegt er að setja inn á hvaða vef sem er án endurgjalds. Leitarvélin er fyrst og fremst ætluð til nota á upplýsingasetrinu sjálfu þó hægt sé að leita utan þess.

Greinargerð: Gerð er grein fyrir byggingu setursins og fræðilegum forsendum lausnaleitarnáms.

Víða hefur verið leitað fanga við gerð þessa upplýsingaseturs og þess jafnan gætt að allt efni sem á það hefur verið sett ætti rætur að rekja til ábyrgra aðila – oft á tíðum frumkvöðla – sem skrifað hafa um lausnaleitarnám í bækur og tímarit eða sett upp upplýsingasíður á Netinu á heimasvæði þeirra stofnana sem þeir vinna fyrir nema hvort tveggja sé. Ekki er hægt að benda á neina eina fyrirmynd að þessu upplýsingasetri enda á það sér ekki hliðstæðu í þeirri mynd sem það er sett upp hér svo vitað sé. 

Nokkrar upplýsingaveitur og heimildir eru notaðar oftar en aðrar og eru þessar helstar: Bringing Problem-Based Learning to Higher Education: Theory and Practice (Wilkerson og Gijselaers, 1996); The Power of Problem-Based Learning (Duch, Groh og Allen, 2001); The Internet and Problem-Based Learning (Stepien, Senn, og Stepien, 2000); Problembasert læring (Bjørke, 2001); UD PBL – Problem-Based Learning á vef Háskólans í Delaware; SIU Problem-Based Learning Initiative á vef Southern Illiniois háskóla; MD Program á vef McMaster háskóla auk gagna sem dreift var á námskeiðunum tveimur sem höfundur tók þátt í á vegum Háskólans í Delaware og fram fóru í Newark og Baltimore – allt birt með góðfúslegu leyfi höfunda.

Margt sýnist hafa áunnist á sviði tölvu- og upplýsingatæknikennslu í grunn- og framhaldsskólum landsins sem og í tölvuvæðingu kennara. Það sama virðist mega segja um flestar deildir háskóla og háskólakennara. Þó bendir margt til þess að kennsluhættir séu að mestu leyti þeir sömu og áður þrátt fyrir þær gífurlegu breytingar sem orðið hafa á öllum sviðum, meðal annars með tilkomu Internetsins og Veraldarvefsins. Kennarar á öllum skólastigum eru farnir að nýta tæknina – sumir til hins ítrasta  – hvort sem um er að ræða undirbúning fyrir kennslu eða framsetningu námsefnis annað hvort á Netinu þar sem nemendur hafa aðgang að því hvar og hvenær sem er eða í kennslustundum með hjálp skjásýninga [glærusýninga] og vefefnis um víða veröld. Það sem er að gerast er að kennarar eru farnir að leggja enn meiri vinnu en áður í kennsluna eða mötunina og framreiða nú námsefnið á silfurfati í stað þess að láta nemendur hafa fyrir náminu sjálfa, t.d. með því að ígrunda og ræða um efnið eða glósa hjá sér það sem fram kemur í tímum. Þessar staðhæfingar byggi ég m.a. af þeirri reynslu sem ég hef af starfi mínu við að leiðbeina kennurum Háskóla Íslands í tölvu- og upplýsingatækni og samstarfi mínu við kennara Fjölbrautaskólans við Ármúla sem og fjölmörgum reynslusögum kennara bæði munnlegum og skriflegum (sjá t.d. Felder, 2001; Guðrún Pétursdóttir, 2003; Lieux, 2001).

Markmiðið með þessu upplýsingasetri er að sporna við þessari þróun með því að leitast við að vekja athygli skólamanna á þessari náms- og kennsluaðferð sem byggir á tölvuvert öðrum forsendum en hefðbundnar aðferðir. Það sem helst skilur á milli er að nemendur þurfa sjálfir að hafa fyrir því að leita þessara sömu upplýsinga og lýst er hér fyrir ofan. Það eru þeir en ekki kennarinn sem framreiða efnið fyrir sjálfa sig og kennarann – vonandi á silfurfati – að lokum. Það gera þeir með því að fá raunverulegt viðfangsefni [problem] í hendurnar sem þeir þurfa að glíma við í sameiningu og finna viðunandi lausn á. Á þann hátt öðlast nemendur markvissa þjálfun í sjálfstæðum vinnubrögðum við upplýsingaöflun, ígrundaðri hugsun, innbyrðis samvinnu og samskiptum út á við sem allt flokkast undir gott veganesti undir áframhaldandi nám og starf í síbreytilegu samfélagi þar sem gildi símenntunar og samvinnu á vinnustað eykst stöðugt.

Ljóst er að vinnu við upplýsingasetur af þessu tagi lýkur seint eða aldrei og er hugmyndin að það verði í stöðugri uppfærslu og þróun þannig að þar sé ávallt að finna eins greinargóðar upplýsingar um lausnaleitarnám og frekast er kostur. Fylgst verður reglulega með því að allir tenglar séu virkir og þeir aftengdir samstundis eða eytt ef þeir koma ekki fljótlega upp aftur. Sérstök áhersla er lögð á þetta enda ber það vott um ófagmannleg vinnubrögð að halda úti upplýsingasetri af þessu tagi með úreltum tenglum.

Upp

© 2003 Þórunn Óskarsdóttir